Nghề dệt chiếu mùa tết

Đến với nơi này, chúng tôi mới biết nghề dệt chiếu không chỉ là kế sinh nhai, mà còn là truyền thống đang được người dân ở đây bảo tồn, phát huy. Nghề dệt chiếu không quá khó, nhưng lại khá vất vả vì phải trải qua nhiều công đoạn như cắt, phơi, nhuộm và dệt. Để có một chiếc chiếu đẹp và bền thì trước tiên phải chọn nguyên liệu là cây lác thật già, sau đó chọn lựa chiều dài của lác phù hợp với khổ chiếu cần dệt. Khi dệt chiếu cần 2 người cùng làm, thông thường khi căng đai xong thì người thợ chính sẽ ngồi lên khung, người thứ hai luồn từng sợi lác vào khuôn và người thợ chính sẽ dùng sức lực dập mạnh vào lác để kết chặt lác vào nhau. Động tác dập phải dứt khoát, đủ độ mạnh để lác thẳng hàng, không xếp chồng lên nhau dẫn đến gãy lọn. Có tận mắt chứng kiến quy trình mới thấy tay nghề của người thợ rất quan trọng, phải đan thế nào để chiếu vừa khít, đều và có độ bền.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Anh ở ấp An Trạch Tây (xã Thành Thới B) chia sẻ: “Từ nhỏ tôi đã học nghề dệt chiếu từ mẹ. Nghề này cực nhất là lúc đi cắt lác, chẻ lác, phơi khô. Để dệt ra một chiếc chiếu thường mất khoảng vài tiếng đồng hồ, đòi hỏi người dệt phải cẩn thận, tỉ mỉ trong từng công đoạn. Vì nghề này cần 2 người cùng làm, nên các gia đình thường đổi công cho nhau. Nếu hôm nay dệt chiếu cho gia đình này, thì ngày mai dệt chiếu lại cho nhà khác. Do tết sắp đến gần, nhu cầu thị trường tăng cao, nên những ngày này chúng tôi phải làm liên tục. Ở ấp An Trạch Tây có nhiều hộ gia đình có từ 1 đến 2 khung dệt, khoảng tháng này ai nấy đều bận rộn cho việc chuẩn bị nguyên liệu. Vì thời điểm này lác đang vào mùa, mọi người tranh thủ thu hoạch lác để dự trữ cho việc dệt chiếu, trung bình mỗi hộ có thể dệt từ 100 - 150 đôi chiếu/tháng, hàng làm xong là có thương lái đến nhận ngay, từ đó thu nhập của người dệt chiếu cũng khá ổn định”.

Chiếu ở Thành Thới B được sản xuất rất đa dạng về kích cỡ và màu sắc. Để hoàn thành 3 đôi chiếu/ngày, người thợ phải thức dậy từ 4 giờ sáng. Để có một đôi chiếu bền, chắc và đẹp, người dệt phải biết lựa nguyên liệu và dệt thật dày. Nếu một đôi chiếu thông thường bán ra thị trường có giá khoảng 100.000 đồng thì đôi chiếu đặt phải có giá từ 170.000 - 180.000 đồng. Thời gian qua, do phải cạnh tranh với chiếu nhựa, chiếu tre, chiếu trúc... nên nghề dệt chiếu có phần bị mai một. Nhưng người dân Thành Thới B với nghề cha truyền con nối, vẫn một lòng cần mẫn tiếp tục làm ra những sản phẩm mang nét đặc thù riêng, để duy trì và phát triển làng nghề truyền thống.

Ngoài dệt chiếu, nơi đây rất nhiều hộ dân trồng lác, vì lác là loài cây ưa nước, chịu hạn, mùa nước mặn hay lũ về, người trồng lác không phải lo. Hiện nhu cầu của thị trường về cây lác khá lớn, sau khi lác được phơi khô, thương lái đến tận nơi thu mua.