Kết nối và đổi mới sáng tạo Việt Nam – 2017

Sự kiện này đánh dấu sự phối kết hợp một cách chủ động giữa các cơ quan, đoàn thể ở trung ương và địa phương trong việc triển khai thu hút, trọng dụng chuyên gia, trí thức kiều bào trong sự nghiệp đổi mới sáng tạo và xây dựng đất nước.
Mời chuyên gia, trí thức kiều bào tham gia nghiên cứu khoa học
Nét nổi bật của hội thảo năm nay là tập trung chia sẻ các bài học khởi nghiệp thành công, kinh nghiệm kết nối chuyên gia trí thức kiều bào với các đối tác trong nước nhằm giải quyết các bài toán, dự án thiết thực và cụ thể thông qua chia sẻ tri thức mới, công nghệ hiện đại và kinh nghiệm quản lý tiên tiến; xây dựng và phát triển mạng lưới chuyên gia Việt Nam trên thế giới và một số chính sách mới trong thu hút, trọng dụng chuyên gia trí thức kiều bào. Điểm mới trong hội thảo năm nay là sự tham gia tích cực của các cựu du học sinh quốc tế. 
Bên cạnh đó, các chuyên gia trí thức kiều bào được cung cấp, cập nhật thông tin tổng quan về tình hình phát triển, chủ trương, chính sách mới của Nhà nước Việt Nam, các chương trình, dự án phát triển KH&CN và nhu cầu, lĩnh vực cần huy động, phát huy "chất xám", trí tuệ của các chuyên gia, trí thức kiều bào trong những năm sắp tới. Đây là diễn đàn trao đổi thân mật giữa các chuyên gia trí thức kiều bào và các nhà quản lý, các chuyên gia trí thức trong nước về vai trò, khả năng đóng góp, đặc biệt là các đề xuất về chủ trương, chính sách cụ thể cần được thực hiện nhằm thu hút rộng rãi và phát huy hiệu quả nguồn chất xám của cộng đồng các chuyên gia trí thức kiều bào đối với sự nghiệp phát triển KH&CN nói riêng và sự nghiệp đổi mới sáng tạo của đất nước nói chung.
Trao đổi thân mật với các chuyên gia trí thức kiều bào, TS.Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh tầm quan trọng và đánh giá rất cao vai trò của đội ngũ các chuyên gia trí thức kiều bào, coi đó là một trong những nguồn nhân lực KH&CN nòng cốt của đất nước. 
Trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng tr¬ởng, việc thu hút, khơi dậy hơn nữa nhiệt huyết của trí thức Việt Nam trên toàn cầu quan tâm đến sự phát triển của đất nước, huy động nguồn chất xám này kết hợp với nguồn chất xám trong nước để thường xuyên hỗ trợ Chính phủ trong tư vấn chính sách, đặc biệt chia sẻ thông tin và tham mưu cho Chính phủ trong hoạch định chính sách về KH&CN là điều hết sức cần thiết và có ý nghĩa.
Theo Thứ trưởng, trong năm 2017 và các năm tiếp theo, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ ngoại giao và các bộ, ngành hữu quan thực hiện tốt chính sách thu hút, trọng dụng, kết nối chuyên gia trí thức kiều bào ở trong nước và nước ngoài nhằm tăng cường việc chia sẻ tri thức hiện đại, kinh nghiệm quản lý tiên tiến, chuyển giao công nghệ và đề xuất các ý tưởng, sáng kiến, chính sách cụ thể thúc đẩy phát triển đất nước. Bộ khoa học và công nghệ cũng sẽ tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong nước mời chuyên gia trí thức kiều bào tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm giải quyết các nhiệm vụ thiết thực của đất nước.
Năm 2016, Bộ KH&CN đã triển khai nhiều sáng kiến và đã thu được một số kết quả ban đầu, như thông qua tiểu hợp phần "Chuyên gia giỏi nước ngoài về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó có người Việt Nam ở nước ngoài" thuộc dự án đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu, khoa học và công nghệ (gọi tắt là dự án FIRST) do Ngân hàng thế giới tài trợ, đã kết nối đ¬ợc trên 540 chuyên gia giỏi nước ngoài, trong đó có khoảng 250 chuyên gia, trí thức kiều bào đang làm việc và hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học và các doanh nghiệp trong khắp cả nước. Bộ KH&CN cũng đã phê duyệt đề án "Xây dựng mạng l¬ới chuyên gia Việt Nam trên thế giới", với mục tiêu tổng quát là thúc đẩy kết nối các chuyên gia Việt Nam trên toàn thế giới và các chuyên gia giỏi nước ngoài với các nhu cầu thực tiễn trong nước, nhằm thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn chất xám phục vụ phát triển đất nước.
Chuyên gia, trí thức kiều bào khởi nghiệp tại Việt Nam
Tham luận tại hội thảo, nhiều chuyên gia trí thức kiều bào đã thông báo về các kết quả ban đầu đáng khích lệ về các doanh nghiệp khởi nghiệp của mình tại Việt Nam trong năm qua, như Nguyễn Trọng Nhân, kiều bào Pháp, với hệ thống FABLAB Sài Gòn và Đà Nẵng; Nguyễn Vinh, kiều bào Mỹ, đã triển khai Vietexd theo mô hình MOOCs đào tạo nhân lực chất lượng cao; Phúc Huỳnh, kiều bào Mỹ, với Teach for VietNam - phổ cập dạy tiếng Anh đại trà, hoặc cựu du học sinh Trương Bảo Trân (Seamedia) với các dự án phát triển bền vững dành cho cộng đồng.
Chia sẻ kinh nghiệm kết nối thành công chuyên gia trí thức kiều bào với đơn vị mình tại hội thảo, TS. Nguyễn Ngọc Trung (ĐH bách khoa Hà Nội) và TS. Lê Đức Hùng (ĐH khoa học tự nhiên TP.HCM) cho biết, với sự giúp đỡ tâm huyết và hiệu của của chuyên gia trí thức kiều bào ở Singapore và Nhật Bản, dự án phát triển quy trình công nghệ chế tạo transistor có độ linh động điện tử cao, ứng dụng cho các thiết bị điện tử công suất và tần số cao (HEMT) và dự án kỹ thuật thiết kế vi mạch số công suất thấp, công nghệ và ứng dụng, được dự án FIRST tài trợ, đang triển khai thực hiện rất thuận lợi và hiệu quả.
TS. Nguyễn Trí Dũng, kiều bào Nhật Bản, giới thiệu JAVINET, với những bài học kết nối doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản, cũng như đề xuất một số giải pháp có tính căn cơ, lâu dài để trào lưu khởi nghiệp ở nước ta đi đúng hướng và phát huy hiệu quả tổng thể lâu dài cho sự phát triển của đất nước. TS. Dương Minh Trí, kiều bào Đức, đã chia sẻ kinh nghiệm quản lý vĩ mô ở các nước tiên tiến để phát huy vai trò của các doanh nghiệp trong việc phát triển KH&CN của một quốc gia. Ban quản lý dự án FIRST đã trình bày và nhận được nhiều ý kiến đóng góp đối với đề án "Xây dựng mạng l¬ới chuyên gia Việt Nam trên thế giới" như một công cụ chính sách và môi trường kết nối chuyên gia trí thức Việt Nam trên thế giới, nhằm thu hút và phát huy chất xám, trí tuệ Việt cho phát triển bền vữ¬ng của đất nước.