Hơn một chức danh, người thầy còn phải dẫn đường

GS. Ngô Bảo Châu| 22/01/2017 12:14

KHPT - Tôi là nhà khoa học, là người làm toán, nhưng công việc không thể thiếu đối với tôi là giảng dạy. Tôi dạy toán vì biết ơn những người thầy có sức ảnh hưởng lớn, đã cho tôi sự tiến bộ, đam mê.

Những người thầy đã chỉ cho tôi thấy cái hay, cái đẹp của môn học mình yêu thích. Tôi yêu quý các thầy đến mức, cố gắng học toán chỉ vì muốn mình đẹp hơn trong mắt thầy. Nhưng điều tôi trăn trở là vị trí của người thầy trong xã hội Việt Nam hiện nay. Cải cách giáo dục cần quan tâm đến vai trò của người dạy. Bất cứ đất nước nào có nền giáo dục văn minh, tiến bộ, người thầy phải được tôn trọng và được đảm bảo cuộc sống vật chất.

Có những thời điểm chúng tôi không nhớ sách giáo khoa viết như thế nào nhưng lại nhớ rất rõ kiến thức và hình ảnh thầy dạy mình ra sao! Câu chuyện này đặt dấu hỏi cho những người làm chính sách. Với cá nhân tôi, còn có thời điểm quan trọng khác, một trong số đó là lúc tôi buộc phải “làm” thạc sĩ. Thời gian trước đó, khi lên đại học, có những lúc tôi chán toán, do chuyển từ toán luyện thi hóc búa sang toán cao cấp trừu tượng. Có thời điểm, tôi chuyển sang thực tập tin học 3 tháng nhưng rồi lại quay về với toán học.

Cuộc đời có nhiều sự may mắn khác nhau. Tôi may mắn khi gặp người thầy Pháp. Mỗi tuần tôi đến gặp thầy, hai thầy trò cùng đọc và chỉ học trong một trang sách. Trải qua một học kỳ, tôi đã thực sự tìm lại được đam mê của mình. Tôi rất biết ơn thầy.

Người thầy không chỉ có vai trò lên lớp, mà còn phải dẫn đường cho học sinh đi tiếp. Tôi mong giáo viên ở trường chịu khó làm công việc này. Các thầy cô không nên nghĩ theo cách mình là giáo viên Việt Nam làm sao trường học ở Mỹ biết và tin tưởng. Bởi một trang thư được viết cẩn trọng, chân thật và đúng với cá nhân học sinh về những ưu điểm, khuyết điểm, sẽ tạo thêm cơ hội cho các em.

Trong 4 tháng qua, tôi đã viết 40 thư khác nhau để giới thiệu cho học trò, từ sinh viên đến nghiên cứu sinh, trợ giảng, giáo sư. Có những bức thư mất rất nhiều thời gian nhưng đó là trách nhiệm nghề nghiệp.

Đại học Chicago là trường tư thục, học phí rất đắt, không dưới 50.000 USD/năm. Quá trình chọn lọc của trường rất khắt khe nhưng khó nhất là... không biết họ lựa chọn theo tiêu chí nào. Mỗi năm, nhà trường tiêu tốn khá nhiều tiền cho một nhóm 20 - 30 người đọc hồ sơ, bài luận, thư giới thiệu của thầy cô... để chọn lọc. Ở khoa toán, Đại học Chicago của tôi, hiện có 5 - 6 nghiên cứu sinh là người Việt Nam. Việc học ở Mỹ không quá khó khăn như “Cá chép vượt Vũ Môn”, nhưng cần có sự đầu tư của gia đình, học hành nghiêm túc, hướng dẫn của thầy cô. Bên cạnh đó, tiếng Anh rất quan trọng.

GS_NBC_2

Ngoài ra, việc đọc sách cũng quan trọng không kém. Tôi nghĩ, đọc sách bao giờ cũng nên xuất phát từ câu hỏi có sẵn trong nội tâm mình. Việc tìm tòi câu trả lời là động lực cho ta đọc. Đọc sách mà trong đầu hoàn toàn không có đắn đo gì thì khi chuyện đọc qua đi, mình không giữ được điều gì trong đầu. Sở thích sách của tôi phụ thuộc từng thời kỳ. Hiện tại, tôi thích đọc những sách ít hư cấu hơn nên sách phổ biến kiến thức khoa học, lịch sử... được lựa chọn. Sách như một người thầy, mỗi trang sách không chỉ cung cấp kiến thức, còn gợi mở bao điều mới lạ và điều ấy là cần thiết.

GS_NBC_1Đối với tôi và những người làm việc tại nước ngoài, không còn cảm nhận rõ được hồn của tết cổ truyền như ngày còn ở Việt Nam. Bởi ngày đó ở nước sở tại, mọi người đều phải đi làm. Nhưng gia đình tôi cố gắng duy trì tết cổ truyền.

Với cá nhân tôi, không phải để thương nhớ, tôi không thích sự hoài cảm như vậy. Nhưng việc đoàn tụ gia đình, gặp gỡ bạn bè rất quan trọng, nhất là với con cái chúng tôi, để các con biết tết cổ truyền ở Việt Nam như thế nào; để các con hiểu, dù sinh ra và lớn lên ở nước ngoài nhưng mình vẫn là người Việt Nam.

Vào mỗi dịp tết Nguyên đán, cả nhà tôi thường thắp nén hương tưởng nhớ những người thân đã mất. Việc này là sợi dây gắn bó giữa tôi và con cái, giữa con cái và gia đình và đất nước Việt Nam.

(Ảnh: GS. Ngô Bảo Châu tại Đại học Chicago)

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Hơn một chức danh, người thầy còn phải dẫn đường
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO