Độc đáo vó cá miền Tây

Đầu trong khúc cây nặng được cột vào một sợi dây thừng to, người ta dùng sợi dây đó để kéo vó lên hay hạ vó xuống nước. Phía đầu ngoài sông, 4 cây tre chắc và dài bắc vào đầu khúc cây nặng, tạo thành hình cái quang gánh, chữ thập. Phần chính của vó là một miếng lưới hình vuông cột vào 4 đầu dài của 4 cây tre. Như vậy 4 cây tre căng miếng vó hình vuông ra, mỗi cạnh chừng 6 mét. Lưới hơi chùng xuống như một cái võng vuông khổng lồ, chiếm cả phân nửa bên của khúc sông.

Lúc tôi còn nhỏ, nhà ngoại tôi ở ven kênh luôn thường trực một chiếc vó. Tôi thường lân la theo ông ngoại đi cất vó. Ông ngoại nâng đầu trong của khúc cây nặng lên cho đầu ngoài sông gục xuống, đặt miếng lưới vó nằm sát đáy sông. Ông thảy vào một cái vòng nổi trên mặt nước lúa, cám, cơm nguội rồi chờ đợi. Thường thì ngoại tôi đi làm việc lặt vặt gần nhà, lấy đàn kìm ông đàn vài câu vọng cổ chơi cho vui. Cứ khoảng nửa giờ, ngoại ra kéo vó, tức là kéo mạnh sợi dây phía đầu trong bờ xuống cho đầu ngoài sông cất lên mang theo lưới vó đi lên khỏi mặt nước. Một mớ cá lòng tong, cá he, cá ét nhảy lung tung trong vó.

Ngoại tôi dùng một cái thau nhỏ cột vào đầu một cây tre, đứng trên đầu cầu, xúc cá trong vó đem vô bờ. Tôi mê quá, cứ chơi quanh quẩn chung quanh cái vó, lo thảy cám, thảy mồi nhử cá. Thỉnh thoảng tôi hí hửng cùng ông ngoại hay dì và cậu tôi kéo vó lên. Vó khá nặng, phải có người lớn phụ, tôi mới kéo nổi. Tôi dành phần được xúc cá, rộng vào trong một cái lồng lưới thả dưới sông.

Vó ít khi bắt được những con cá lớn vì chúng có thể thoát thân khi mình kéo cái vó từ từ đi lên, nhưng cá bắt được còn sống, nhảy soi sói, rất tươi ngon. Khi nước cạn, cá ít vào, ngoại tôi nâng vó lên cao phơi khô, chờ con nước tới…