Ba Bể - “viên ngọc xanh” giữa đại ngàn

Như Hoa| 26/01/2017 12:40

KHPT - Khu Ramsar Ba Bể ở tỉnh Bắc Kạn - một địa danh nổi tiếng, điểm đến du lịch hấp dẫn du khách - với những cảnh đẹp diệu kỳ được mệnh danh là “viên ngọc xanh” giữa đại ngàn, PGS.TS. Phạm Xuân Hậu, Trường đại học Văn Hiến đã đánh giá như vậy khi nghiên cứu khu vực này.

Điểm du lịch sinh thái hấp dẫn

Khu Ramsar Ba Bể, nguyên là Vườn quốc gia Ba Bể thuộc tỉnh Bắc Kạn. Ngày 2/2/2011, Ba Bể chính thức được công nhận là khu Ramsar của thế giới và trở thành khu Ramsar thứ 3 của Việt Nam. Nơi đây là khu vực điển hình về đa dạng sinh học, có nhiều nét đặc trưng của hệ sinh thái rừng thường xanh trên núi đá vôi và hồ trên núi, rừng thường xanh đất thấp. Trung tâm của khu là hồ Ba Bể với chiều dài 8 km, chiều rộng 800 m. Nằm ở độ cao 145 m so với mặt nước biển, hồ Ba Bể là hồ tự nhiên trên vùng núi đá vôi vốn có rất nhiều hang động Caxtơ. Hồ có cảnh đẹp diệu kỳ, hấp dẫn do thiên nhiên ban tặng, được mệnh danh là “viên ngọc xanh” giữa đại ngàn.

Khu Ramsar Ba Bể có diện tích 7.610 ha, trong đó có 3.226 ha là phân khu bảo vệ nghiêm ngặt; khu phục hồi tái sinh rộng 4.083,4 ha; khu dịch vụ hành chính 301,4 ha, đặc biệt có hồ Ba Bể nằm ở độ cao 145 m so với mặt nước biển, diện tích mặt hồ khoảng 500 ha được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi có nhiều suối ngầm, hang động và cảnh quan rừng nhiệt đới nguyên sinh ven hồ.

Cảnh quan thiên nhiên ở đây đẹp, hấp dẫn hơn hẳn nhiều nơi khác: hồ và ven hồ Ba Bể với vẻ đẹp hoang sơ và thơ mộng, không khí mát lạnh, dễ chịu. Vào sáng sớm, khi sương chưa tan, hồ mang vẻ đẹp huyền bí của một “bức tranh thủy mặc”; thác Đầu Đẳng dài 2 km, cách thị trấn Chợ Rã (huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn) 16 km, thác nằm trên dòng sông Năng, nơi tiếp giáp giữa tỉnh Bắc Kạn với tỉnh Tuyên Quang. Đây là một thác nước ngoạn mục, kỳ vĩ được hình thành giữa hai dãy núi đá vôi có độ dốc lớn. Cảnh quan các khu rừng nguyên sinh hòa quyện tạo ấn tượng khó quên. Kế đến là động Puông nằm trên dòng sông Năng, cách thị trấn Chợ Rã 5 km. Động Puông là một điểm du lịch sinh thái đặc biệt, độc đáo và rất hấp dẫn khách du lịch. Cảnh quan các làng bản cư trú của các dân tộc như một bức tranh đầy sắc màu đặc trưng của các dân tộc.

Theo PGS.TS. Phạm Xuân Hậu, khu Ramsar Ba Bể là địa bàn cư trú của nhiều dân tộc khác nhau (Tày, Nùng, Dao, Sán Chỉ) còn duy trì nhiều di tích lịch sử văn hóa, phong tục tập quán, lễ hội, nghề truyền thống và sản phẩm ẩm thực đặc sắc. Cộng đồng người ở đây có lễ hội Lồng Tồng (hội xuống đồng diễn ra trong hai ngày mùng 9 và mùng 10 tết âm lịch hàng năm). Đây là lễ hội lớn có ý nghĩa tâm linh sâu sắc, cũng vừa là ngày hội để bắt đầu một năm mới lao động, sản xuất của cư dân nông nghiệp vùng cao với những trò chơi như ném còn, bịt mắt đập niêu, bịt mắt bắt dê, hòa cùng không khí rộn ràng của những điệu then, tiếng đàn tính và cả những làn điệu “nàng ới”, “cọi” giao duyên của các chàng trai, cô gái Tày tham gia lễ hội.

Những đặc sản nơi đây phải kể đến cá nướng, món ăn khoái khẩu của nhiều du khách bởi hương vị thơm nồng, hấp dẫn, có thể ăn cả thịt lẫn xương; món tôm chua ăn với thịt chân giò hoặc ba chỉ luộc; thịt heo gác bếp, người Tày thường để dành trong nhà và chỉ đem ra dùng trong những dịp lễ tết hay chiêu đãi khách quý; chuối hột rừng hồ Ba Bể được dùng để làm thuốc và quà biếu; rau dớn là một loại rau rừng dùng để chữa bệnh nên rất được ưa chuộng; xôi nếp nương được làm từ gạo nếp nương, vị nếp thơm ngon khác biệt.

Lượng khách du lịch trong và ngoài nước đến khu Ramsar trung bình tăng khoảng 15% so với năm trước. Để tăng sức cuốn hút du khách, ngành du lịch đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, đặc biệt là trong những dịp nghỉ lễ tết, nên lượng du khách đến tăng đột biến, các phòng nghỉ khách sạn (hơn 50 phòng), xuồng máy (50 xuồng) luôn hoạt động hết công suất.

Hiện nay, khu Ramsar Ba Bể đã và đang thực hiện quy hoạch chi tiết, đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng vật chất kỹ thuật (đường giao thông, phương tiện vận chuyển, các dịch vụ du lịch...), phục vụ ba hình thức du lịch tham quan (đi thuyền tham quan trên hồ); du lịch bản địa (tham quan thưởng thức sản phẩm văn hóa của các dân tộc); du lịch mạo hiểm (đi bộ trong rừng - khám phá thiên nhiên). Các dịch vụ lưu trú xây dựng tương đối hoàn thiện, đảm bảo chất lượng như Nhà khách Vườn quốc gia Ba Bể với quy mô rộng (1.054 m2) có 54 phòng. Hai nhà hàng ASIM và RAMSAR có thể phục vụ tối đa 300 khách/lượt; hội trường, phòng họp với không gian hợp lý để tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị. Khách sạn Núi Hoa tọa lạc ngay trung tâm phố núi thơ mộng, với 50 phòng đạt tiêu chuẩn 3 sao, rất thuận tiện cho du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng hay công tác. Khách sạn Hoa Sim nằm ở ngã ba Chợ Rã - trung tâm huyện Ba Bể, được xây dựng theo phong cách hiện đại. Khách sạn Phja Bjooc với đội ngũ nhân viên phục vụ chuyên nghiệp, thái độ tận tình, chu đáo. Ngoài ra, còn có một số cơ sở khác như Khách sạn Thùy Dung (thị trấn Chợ Rã, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn) có đủ tiêu chuẩn để đón tiếp khách du lịch quốc tế và trong nước.

ho_ba_be-_thac

Du khách có thể chọn nhiều loại hình du lịch

Du lịch tham quan, nghỉ dưỡng: tham quan những cảnh đẹp hoang sơ của hồ Ba Bể, những hoạt động du thuyền trên mặt hồ vào sáng sớm, ngắm bức tranh thủy mặc hữu tình, nghe những câu chuyện cổ tích về hồ, huyền thoại về ao Tiên, truyền thuyết về sự hình thành Ba Bể được khắc trên tấm bia đá niên hiệu Khải Định thứ 9 (năm 1925), hoặc thực hiện những ngày nghỉ dưỡng, chữa bệnh dành cho những du khách lớn tuổi, cán bộ hưu trí để duy trì, nâng cao sức khỏe, tại các khu rừng nguyên sinh, ven hồ.

Du lịch nghiên cứu học tập: dành cho du khách là các nhà khoa học chuyên ngành, cho các học viên cao học, nghiên cứu sinh khảo sát thực hiện đề tài luận văn, luận án (thạc sĩ, tiến sĩ), thực hiện các nghiên cứu về lịch sử hình thành (địa chất, địa mạo, cảnh quan, dân cư - dân tộc...), các hệ sinh cảnh của khu. Tổ chức các hoạt động học tập (thực tế - thực địa), tổ chức trại hè cho học sinh - sinh viên, giúp các em hiểu biết thêm về cảnh đẹp đất nước, văn hóa của các dân tộc, tình yêu thiên nhiên và nâng cao ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Du lịch mạo hiểm: dành cho du khách (đặc biệt là khách quốc tế) có nhu cầu hoạt động khám phá mạo hiểm như leo núi, lướt thuyền trên hồ, đi bộ trong rừng nguyên sinh để trải nghiệm và hưởng thụ những sản phẩm du lịch độc đáo.

Các tuyến - điểm du lịch nội bộ có thể thực hiện:

- Du lịch sông, hồ: kết hợp các điểm từ bến thuyền Buốc Lốm - động Puông - bản làng ven sông Năng (Bản Cám, Bản Tàu) - thác Đầu Đẳng - hồ thủy điện Na Hang (Tuyên Quang), tuyến này đi qua nhiều địa danh khác nhau, nên du khách sẽ được khám phá nhiều cảnh quan và sản phẩm du lịch đặc trưng của mỗi điểm đến. Các điểm kết hợp hồ Ba bể - đảo Bà Góa - đền An Mã - ao Tiên, với hành trình nội bộ, du khách sẽ được chiêm ngưỡng, thưởng thức cảnh quan thiên nhiên và nhân văn xen kẽ (cảnh quan hồ, đền chùa, đảo, cảnh quan ven hồ...).

- Du lịch rừng: kết hợp hành trình đi bộ trong rừng nguyên sinh khu Ramsar, các chòi quan sát ngắm cảnh ven hồ và làng bản của các dân tộc. Trong hành trình di chuyển bộ hành, du khách được thưởng thức cảnh quan rừng nguyên sinh với thảm thực vật rừng và động vật quý hiếm còn tồn tại; đứng trên chòi quan sát, ngắm toàn cảnh hồ và địa bàn cư trú của dân tộc ít người khá đặc sắc, hấp dẫn.

- Du lịch làng bản: ngắm cảnh các làng bản ven hồ (bản Pác Ngòi - phía nam hồ; bản Bó Lù - phía tây nam hồ; bản Cốc Tộc - phía tây nam hồ) và làng bản trên núi (bản Nà Cọ, bản Nà Niểng, bản Vài, bản Nà Hái, bản Cám, bản Hin Đăm, bản Đán Mẩy, bản Khau Qua, bản Nặm Dài); qua và ghé thăm các bản - làng, du khách sẽ trực tiếp thấy được những nét độc đáo (phong tục, tập quán sinh hoạt...), thưởng thức những sản phẩm ẩm thực đặc trưng của các dân tộc khác nhau.

- Tham quan các điểm lân cận hồ Ba Bể: động Nà Phoòng; động Hua Mạ (xã Quảng Khê); thác Bạc (xã Hoàng Trĩ)...

- Tuyến du lịch thị xã Bắc Kạn - ATK Chợ Đồn - khu Ramsar Ba Bể: từ địa phận huyện Chợ Đồn, dọc theo đường xã Nam Cường, du khách sẽ sang địa phận huyện Ba Bể, đến với khu Ramsar Ba Bể ở phía tây bắc huyện (cách thị xã Bắc Kạn 68 km theo hướng tây bắc, cách thủ đô Hà Nội 250 km về phía bắc).

Khi nghiên cứu khu vực này, PGS.TS. Phạm Xuân Hậu đánh giá, tại đây vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết: tình trạng khai thác bừa bãi tài nguyên rừng làm mất cân bằng sinh thái; đe dọa về đa dạng sinh học; nguy cơ ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng khu vực hồ từ phương tiện (ghe, xuồng) vận chuyển khách du lịch, thuốc bảo vệ thực vật, rác thải và chất thải xả xuống bồi lấp lòng hồ... Vì vậy, cần có kế hoạch đánh giá, khai thác hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, bảo tồn cảnh quan đa dạng sinh học cho phát triển du lịch, đồng thời, xúc tiến thực hiện những giải pháp phù hợp, đúng quy luật để đảm bảo điểm đến du lịch sinh thái này phát triển bền vững.

khu_ba_be_1

Về hệ thực vật: có 1.281 loài thực vật thuộc 162 họ, 672 chi, 600 loài cây thân gỗ (thuộc 300 chi, 114 họ khác nhau), trong đó có nhiều loài thực vật quý hiếm có giá trị được ghi vào Sách đỏ của Việt Nam và thế giới. Có nhiều loài cây gỗ quý, hiếm như: nghiến, đinh, lim, trúc dây. Nơi đây đã được các nhà khoa học trong và ngoài nước đánh giá là trung tâm đa dạng và đặc hữu cao nhất về loài lan không chỉ của Việt Nam mà còn của cả toàn vùng Đông Nam Á (có 182 loài lan, một số loài lan là đặc hữu, chỉ phát hiện thấy duy nhất ở vùng này).

Hệ động vật: có 81 loài thú (22 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam); 27 loài bò sát; 17 loài lưỡng cư; 322 loài chim (7 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam); 553 loài côn trùng và nhện. Cá ở hồ và các sông suối phụ cận được đánh giá là phong phú nhất trong các hồ Việt Nam với khoảng 106 loài (11 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam). Đặc biệt ở đây là sự có mặt của một số loài đang bị đe dọa trên toàn cầu như voọc đen má trắng (Trachypithecus francoisi), cầy vằn bắc (Hemigalus owstoni) là những loài rất quý hiếm nhưng số lượng tồn tại không nhiều.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Ba Bể - “viên ngọc xanh” giữa đại ngàn
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO